Hava kirliliği, özellikle trafik kaynaklı kirlilik, uzun zamandır solunum hastalıkları ve iklim değişikliği gibi olumsuz etkileriyle biliniyordu. Yeni araştırmalar ise hava kirliliğinin demans yani bunama gibi sinir sitemini yıkan hastalıklar için de önemli bir risk faktörü olabileceğini ortaya koyuyor. Bu durum, özellikle yoğun trafik bulunan şehirlerde yaşayan bireyler için endişe verici bir gelişme.
Atlanta, Georgia’da gerçekleştirilen yeni bir bilimsel araştırmada, yüksek oranda trafik kaynaklı ince partikül madde (PM2.5) kirliliğine maruz kalan kişilerin beyinlerinde Alzheimer hastalığı ile ilişkili amiloid plakların daha fazla biriktiği gözlemlendi. Bu çalışma, 224 demans hastasının ölümünden sonra bağışlanan beyin dokularını ve ölüm öncesi maruz kaldıkları PM2.5 kirliliği seviyelerini inceleyerek yürütüldü.
Araştırmada ölümden bir yıl önceki dönemde 1 µg/m3 daha yüksek PM2.5 maruziyetine sahip olan kişilerin, beyinlerinde daha yüksek amiloid plak seviyelerine sahip olma olasılığının neredeyse iki kat daha fazla olduğunu tespit ettiler. Ölümden üç yıl önceki dönemde daha yüksek maruziyete sahip olanların ise beyinlerinde daha yüksek plak seviyelerine sahip olma olasılığının %87 daha fazla olduğunu buldular. Bu bulgular, yüksek hava kirliliği ile beyindeki Alzheimer patolojisi arasında anlamlı bir ilişki olduğunu göstermektedir.
Çalışmada bir diğer sonuç ise, Alzheimer hastalığı için önemli bir risk faktörü olan ApoE4 gen varyantını taşımayan bireylerde hava kirliliği ile amiloid plak birikimi arasındaki ilişkinin daha da güçlü olduğu ortaya çıktı. Bu durum, hava kirliliği gibi çevresel faktörlerin genetik risk faktörleri bulunmayan kişilerde bile, Alzheimer hastalığı riskini artırabileceğini düşündürmektedir. Yani genlerinizde Alzheimer riski taşımasanız bile, hava kirliliği Alzheimer riskininizi durup dururken artırabiliyor.
Bu araştırma, hava kirliliğinin sadece solunum yolları sağlığı üzerinde değil, aynı zamanda beyin sağlığı üzerinde de olumsuz etkileri olabileceğini ortaya koymaktadır.
