Alzheimer hastalığı, beyindeki nöronların kaybı ve işlev bozukluğu ile karakterize bir demans yani bunama türüdür. Hastalığın kesin nedeni bilinmemekle birlikte, beslenmenin önemli bir rol oynayabileceği düşünülmektedir.
2023 Aralık ayında Alzheimer Hastalığı Dergisi’nde yayınlanan bir çalışmada, Amerika Birleşik Devletleri ve diğer “Batı ülkeleri tarzı beslenme” düzeninin Alzheimer hastalığı riskini %40 ila %50 arasında artırabileceğini gösterildi. Batı ülkeleri tarzı beslenme denilince akla ilk kırmızı et yada işlenmiş et ağırlıklı beslenme geliyor. Ayrıca bunlara ek olarak işlenmiş diğer gıdalar geliyor. İşlenmiş gıdaların hazırlanması son derece pratik, hızlı ve kolay olduğu için Amerika’da tüketimi oldukça yaygın. Bitki ağırlıklı bir beslenme düzeni ise en Alzheimer riskini tam tersi azalttığı ortaya çıktı.
Öte yandan, meyve, sebze, baklagiller, kuruyemişler ve tam tahıllar gibi bitkisel gıdaların, Alzheimer riskini %30-%50 oranında azaltabileceği gösterilmiştir. Bu gıdalar, antioksidanlar, vitaminler ve mineraller bakımından zengindir ve iltihabı azaltmaya, oksidatif stresi önlemeye ve kan şekerini kontrol etmeye yardımcı olabilir.
Alzheimer riskini azaltmak için genel olarak şu beslenme önerileri yapılabilir:
- Hayvansal gıda tüketimini azaltın. Haftada en fazla 500 gram kırmızı et tüketin. İşlenmiş et tüketimini tamamen sınırlayın. İşlenmiş etler pastırma, jambon, sosis, sucuk, salam, salamura et, kurutulmuş et, konserve et ve et bazlı soslar.
- Meyve, sebze, baklagiller, kuruyemişler ve tam tahıllar tüketimini artırın. Doymuş yağ, trans yağ ve şeker tüketimini sınırlayın. Doymuş yağ tüketimini günlük toplam kalorinin %10’u ile sınırlayın. Trans yağ tüketiminden kaçının. Şeker tüketimini günlük toplam kalorinin %10’u ile sınırlayın.
- Bol miktarda su için.
- Bu önerilere ek olarak, düzenli egzersiz yapmak, zihinsel aktivitelere katılmak ve sosyal ilişkileri sürdürmek de Alzheimer riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Alzheimer’a Neden Olan İşlenmiş Gıda Ne Demek ? Neler Bunun İçine Giriyor ?
İşlenmiş gıda, doğal olmayan veya tüketilebilmesi için çeşitli işlemlere tabi tutulan gıdalardır. Bu işlemler, gıdanın raf ömrünü uzatmak, tatlandırmak, görünümünü iyileştirmek veya kolayca tüketilebilir hale getirmek için yapılır.
- Paketlenmiş gıdalar: Cips, kraker, bisküvi, kek, dondurma, tatlı, hazır çorba, hazır yemek, konserve ürünler, soslar vb.
- Fast foodlar: Hamburger, pizza, kızarmış tavuk, patates kızartması, hamburger köftesi, sosis vb.
- Atıştırmalıklar: Kuruyemiş, şekerleme, çikolata, cips, kraker, bisküvi vb.
- Hazır yemekler: Makarna sosu, çorba, et suyu, salça, hazır çorbalar, hazır yemekler vb.
