David Quammen 2012 yılında yayımladığı “Spillover” adlı kitabında, zoonotik hastalıkların (hayvanlardan insanlara geçen hastalıklar) riskine dikkat çekmişti. COVID-19 pandemisinin başlangıcında, bu tür bir salgının olabileceği konusunda uyarılarda bulunmuştu. Ve uyarılarında haklı çıktı. David Quammen tabir yerinde ise pandemi kahini olarak anılıyor.
Quammen, özellikle şu an Amerika Birleşik Devletlerinde, kuş gribi H5N1 ve Dünya genelinde diğer korona virüslerin insan sağlığı üzerindeki potansiyel olarak pandemi yapma ihtimali için yeni uyarılar yapmaya devam ediyor. Özellikle hayvanlarda çok yaygın olan ve ara sıra insanlarda görülen kuş gribinin, mutasyon yapma kapasitesinin yüksek olduğunu ve bir gün insanlardan insana geçiş yaparak hızla pandemiye yol açma ihtimali olduğunu savunuyor. Bugünlerde Amerika’da hayvanlardan insana geçen az sayıda kuş gribi vakası var. Şu an kuş gribi insandan insana geçmiyor. Mutasyona açık bir virüs olduğu için ise, kuş gribinin insandan insana geçme ihtimali ve bunun hızla yayılması ihtimali bilim adamlarında endişe yaratıyor. Ayrıca, geçmiş pandemilerden elde edilen deneyimlerin, gelecekteki salgınlarla mücadele için önemli dersler sunduğunu belirtiyor. Erken tedbirler almanın önemine vurgu yapıyor.
Quammen, Çin’de tespit edilen yeni HKU5-CoV-2 coronavirüs çeşidinin de riskli olduğuna vurgu yapıyor. Çin geçtiğimiz günlerde, insanlara henüz bulaşmamış ve sadece yarasalarda bulunan, riskli bir coronavirüs türü tespit ettiğini duyurmuştu. HKU5-CoV-2 isimli bu yeni vürüs, pandemi yapan Covid-19’a virüse çarpıcı bir şekilde benziyor ve en kötüsünün sona erdiği ilan edildikten sadece iki yıl sonra tarihin tekrar edebileceğine dair endişeleri ateşliyor.
Özetle şu iki virüsü yakından takip etmek gerekiyor: Birincisi kuş gribi, ikincisi ise Çin’de sadece yarasalarda tespit edilen, insana henüz bulaşmamış HKU5 tipi yeni korona virüsü. Her ikiside şu an insandan insana geçme kapasitesine sahip değil. Ve bu iyi haber. Ama dikkatlice de izlenmeleri gerekiyor.
