Bugünlerde Dünya sağlık gündeminin ilk sırasında Çin’in Wuhan kentindeki Balık pazarında ortaya çıkan ve SARS virüsüne % 80 e benzeyen “gizemli hastalık veya gizemli virüs” var. Bu virüsün adı koronavirüs yada başka bir ifade ile 2019-nCoV virüsü yada en son adlandırma ise Covid-2019.
KISA KISA KORONAVİRÜS İLE İLGİLİ SIKÇA SORULAN SORULAR İÇİN TIKLA !!!
KORONAVİRÜS HANGİ KENTTE ORTAYA ÇIKTI ?
Çin’in Wuhan şehrinde 2019 yılında ortaya çıktı. Wuhan da bir balık pazarında ortaya çıktı.
SARS NE ZAMAN VE NEREDE ÇIKMIŞTI ?
SARS da yine 2002 yılında yine Wuhan kentinde ortaya çıkmıştı. Yani çıkan virüs % 80 SARS virüsü ile aynı.
SARS KAÇ KİŞİYİ ÖLDÜRMÜŞTÜ?
2002 yılında SARS Dünya genelinde 774 kişinin ölümüne sebep olmuştu. Inserm’e göre SARS 30 ülkede 8 bin kişiye bulaşırken hastalardan 774’ü hayatını kaybetti. 2002’den itibaren etkili olan salgın özellikle Çin ve Hong Kong’u vurdu. Koronavirüste ise ölü sayısı 10 Şubat 2020 itibarı ile 1000 i geçti.
YENİ KORONAVİRÜSTE VİRÜSTE SON DURUM NEDİR ?
Koronavirüs SARS hastalığını geçti. Ölü sayısı daha fazla.
Son rakamlar için koronavirüs özel sayfamızı ziyaret ediniz -> tıkla
KORONAVİRÜS İNSANDAN İNSANA GEÇİYOR MU ?
EVET GEÇİYOR. Virüsün yol açtığı zatürre benzeri şikayetlerin Çin dışındaki ülkelerde de görülmesi ve Çin Ulusal Sağlık Komisyonunun, daha önce sadece hayvanlardan insanlara geçtiği söylenen ‘gizemli virüs’ün insandan insana da bulaşabildiğini açıklanması SARS’ta olduğu gibi ülkeler arası salgın riskini akıllara getirdi. Buda seyahatİa hastalığın Dünya geneline yayılma olasılığını gösteriyor.
PEKİ BİLDİĞİMİZ GRİPTEN VEYA DOMUZ GRİBİ VEYA KUŞ GRİBİNDEN NE FARKI VAR ?
Öncelikle bu virüs korona virüs ve griple aynı aileden değil. Grip Orthomiyxoviridae ailesinden olan bir virüs. Grip, domuz gribi veya kuş gribi insanda sürekli görülen ama öldürme derecesi SARS ve koronavirüs kadar yüksek olan virüsler değiller.
PEKİ SARS VE KORONAVİRÜS NEDEN DAHA ÇOK ÖLDÜRÜYOR ?
KORONAVİRÜS VE SARS gibi virüsler doğada yaşayan vahşi hayvanlarda hastalık yapıyor. Vahşi hayvanların bağışıklık sistemi çok kuvvetli. Ve bu virüslerde evrimsel olarak çok kuvvetli. Bizler doğadan ayrı tecrit şeklinde yaşadığımız için bizim bağışıklık sistemimiz doğada yaşayan vahşi hayvanlara göre çok zayıf. Bu sebeple koronavirüs ve SARS çok kuvvetli olduğu için bizleri çok kolay öldürüyor.
BURADAN ŞUNU MU ANLAMALIYIZ : VAHŞİ HAYVANLARI ŞEHİR HAYATINA SOKMAMALIYIZ
EVET. Vahşi hayvanlarla temas bizim zayıf bağışıklık sistemimize geçen hastalıkların bizi şiddetli derece de hasta etmesine ve hatta ölümümüze sebep olabilir. Ayrıca vahşi yada evcil tüm hayvanların et ve yumurtalarını iyi pişirip yemeliyiz.
DÜNYA GENELİNDE KORONAVİRÜS TEDBİRLERİ
Dünya Sağlık Örgütü gerekli tedbirleri açıkladı. Ülkemizde bu tedbirleri alıyor. Hava alanından gelen tüm yabancı turistlere termal kamera ile ateş ölçümü yapılıyor. Ayrıca Çİn’den canlı hayvan ithalatı durduruldu.
KİMLER DAHA ÇOK RİSK ALTINDA ?
Koronavirüs istatiksel olarak daha çok erkeklere görülüyor. Kadınlara daha az bulaşıyor. Ayrıca Asya, Arap ve Hint ırkını daha çabuk ve daha şiddetli etkiliyor. Beyaz ve siyah ırkta daha az şiddetli geçiyor. Ayrıca sigara içenlerde çok ağır geçiyor. Bağışıklık sisteminde sorun olanlar, yaşlılar, hamileler ve çocuklar enfeksiyon daha ağır geçebiliyor.
KORONAVİRÜS NASIL BULAŞIR ?
Hastalık damlacık enfeksiyonu denilen yolla geçiyor. Yani hasta kişinin hapşırması veya nefes alması ile havaya yayılan damlacıklar yoluyla başka kişilere geçiyor. Hatta hasta kişi hapşırınca ağzından çıkan koronavirüslü partiküller havada asılı kalıyor. O sırada başka bir kişi oradan geçiyor ve bu partikülleri inhale edip içine çekerse hasta oluyor. Daha önemlisi bu hastalık yıkanmayan ellerle daha yüksek oranda geçiyor. Hasta kişi hapşırıp, öksürürken elini ağzına burnuna sürüyor. Virüs ele bulaşıyor. Hasta kişi bir yere dokunuyor. Ve virüsü oraya bırakıyor. Sağlam kişi o eşyaya dokunursa ve elini yıkamaz ise hastalık ona da geçiyor. BU SEBEPLE ELİNİZİ SÜREKLİ YIKAYINIZ. GÜN İÇİNDE ELİNİZDE AĞIZ, BURUN VE GÖZLERİNİ OVUŞTURMAYINIZ !!!! Özet: bu hastalık en çok yıkanmamış ellerle ve hasta olan kişinin ağzından çıkan damlalara yakın temas ile geçiyor.
KORONAVİRÜS DIŞKI VE İDRAR YOLUYLA GEÇER Mİ ?
EVET … Son dönemde yapılan yayınlarda dışkı yolu ile geçtiği söylenmektedir. Özellikle tuvaletlerin sık sık çamaşır suyu ile temizlenmesi bu sebeple önem arz ediyor. Yine dışkı yolu ile geçen hastalıklar iyi yıkanmamış ellerle geçtiği için tuvalet öncesi ve sonrası elinizi en az 30 saniye yıkamayı ihmal etmeyiniz. Son yayınlarda koronavirüsün idrarda çıktığı ve bulaşabildiği gösterilmeye başlandı.
KORONAVİRÜS TANISI NASIL KONULUYOR ?
2019 Yeni Koronavirüs tanısı için gerekli moleküler testler ülkemizde mevcuttur. Tanı testi sadece Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Ulusal Viroloji Referans Laboratuvarında yapılmaktadır
MASKE KORONAVİRÜSTEN KORUR MU ?
Normal maskeler % 30 koruyor. Cerrahi maskeler ise % 50-60 koruma sağlıyor. N95 maskesi ise % 70-80 koruma sağlıyor. Ancak hastalık yıkanmamış ellerin ağza ve göze değdirilmesi ile daha çok geçiyor.
KOLONYA İLE EL TEMİZLİĞİ VİRÜSLERİ ÖLDÜRÜR MÜ ?
Evet. Elinizi % 70 lik kolonya ile en az 5 saniye dezenfekte ederseniz virüsleri öldürmüş olursunuz.
KORONAVİRÜS ÇİN’DEN GELEN KARGO İLE GEÇER Mİ ? BULAŞIR MI ?
HAYIR !!! Genel olarak bu virüsler yüzeylerde az sayıda kolonize oldukları ve kısa süre canlı kalabildikleri için paket veya kargo ile bulaşma olması beklenmemektedir. Dünya Sağlık Örgütü’nün de bu konuda kısıtlaması yoktur.
VİRÜS DIŞ YÜZEYLERDE NE KADAR CANLI KALIR ?
Koronavirüs dış yüzeylerde 5-6 saate kadar canlı kalabilmektedir. Ayrıca koronavirüs dış yüzeylerde 9 güne kadar canlı Kalabilmektedir. Soğuk ortamlarada, nemli ortamlarda daha uzun süreler canlı kalabilmektedir.
VİRÜSLER KAÇ DERECE DE ÖLÜR ? NE ZAMAN KORONAVİRÜS AZALABİLİR ?
Çoğu Virüs 25 derecenin üzerinde ölür. Bu sebeple koronavirüsün Nisan ayı ortaları ve Mayıs ayında yavaşlaması bekleniyor.
HANGİ ÜLKELERE SEYAHAT KISITI VAR ?
Şu an itibarı ile Çin ve İran’a seyahat kısıtı bulunmaktadır.
KORONAVİRÜS KULUÇKA SÜRESİ
Hastalığın kuluçka süresi 2-14 gün olarak veriliyor. Ama 10 Şubat tarihinde Çin’de yapılan bir araştırmada 24 güne kadar kuluçka süresi olduğu belirtiliyor. Ayrıca kuluçka süresinde bile hastalık 2. günden itibaren bulaşabiliyor.
KORONAVİRÜS BELİRTİLER:
- Ateş
- Öksürük
- Nefes darlığı
- Solunum güçlüğü
Ağır vakalarda ise
- zatürreye,
- ciddi akut solunum sendromuna,böbrek yetmezliğine ve hatta
ölüme neden olmaktadır.
KORONAVİRÜS TEDAVİSİ
Tedavisi şu an için yok. İzole yoğun bakım şartlarında destekleyici tedavi ile hastaya yardımcı olmaya çalışılıyor.
ANTİBİYOTİK KORONAVİRÜSE İYİ GELİR Mİ ?
HAYIR. Bu hastalık virüs hastalığı. antibiyotikler bakterileri öldürür. Kesinlikle antibiyotik bu hastalıkta işe yaramaz.
KORONAVİRÜS KORUNMA
Düzenli el yıkama, öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burnun tek kullanımlık mendil veya giysinin kol kısmı ile kapatılması sayılabilir. Öksürme ve hapşırma gibi solunum yolu rahatsızlığı belirtileri gösteren kişilerle yakın temastan kaçınılmalıdır.Yeni koronavirüsün bulaşma yolu netlik kazanmadığı için et ve yumurtaların iyice pişirilmesi de son derece önemlidir.
KORONAVİRÜS HAYVANDAN İNSANA GEÇER Mİ ?
Evet. Korona virüsler önce hayvandan insana geçer. Ama son veriler insandan insana da geçtiği yönünde. Bu sebeple dikkatli olmakta fayda var. Hayvandan geçmesini önlemek için ET VE YUMURTALARIN İYİCE PİŞİRİLMESİ GEREKİYOR.
BU AİLEDEN BAŞKA HASTALIK YAPAN VİRÜS VAR MI?
Evet var: Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ise ilk defa 2012’de Suudi Arabistan’da gözlemlendi. Develerden insanlara bulaştığı sanılan virüs, deve sütü ve dışkısına temas halinde insana bulaştığı ortaya çıktı. Ardından hastalık insandan insana da geçerek 1589 kişinin etkilenmesine 26 ülkede 567 kişinin ölümüne sebep oldu.
