İnsülin vücutta kan şekerini düzenleyen hormondur. Bazı kişilerde insüline olan yanıt düşer ve insülin direnci ortaya çıkar. Zamanında tedavi edilmez ise şeker hastalığından kısırlığa, inmeden kalp hastalıklarına, yada bunamaya kadar bir çok hastalığın çıkmasına sebep olur.
İNSÜLİN NEDİR ? NE İŞE YARAR NEREDEN SALGILANIR ?
İnsülin karın içinde pankreas ismi verilen organdan salgılanır. Temel görevi kan şekerini düşürmektir. Kanda bulunan şeker vücut hücrelerimizin içine insülin sayesinde girer.
HASTALARIN TİPİK ŞİKAYETLERİ
Genellikle hastalar şu şikayetlerle kliniklere başvuruyor: Kilo alıp veremiyorum. Bel ve kalça kalınlığım arttı, egzersiz yapıyorum ama kısa sürede tekrar kilo alıyorum, su içsem yarıyor, çok az yiyorum ama kilo veremiyorum. Saydığımız şikayetler şeker hastalığı başta olmak üzere pek çok ciddi sağlık sorununa neden olabilen insülin direnci denilen duruma sebep oluyor.
İNSÜLİN DİRENCİ NE DEMEK ?
İnsülin pankreastan salgılanıp kan şekerini düzenler demiştik. Bunu hücrelerde bulunan “insülin reseptörü” aracılığı ile olur. İnsülin bu reseptörlere bağlanarak hücrelerin içersine girer. Ve böylece insülin kandan hücrelerin içine kullanılmak üzere glikoz yani şeker alınmasını sağlar. Hücre duvarında bulunan reseptörler çeşitli nedenlerle insülinin bağlanmasına yada hücre içine girmesine izin vermez ise; insülin direnci hastalığı ortaya çıkar. Ve kanda buluna şekeri hücre içine giremez. Kandaki seviyesi yükselir. Özetle: insülin salgılanıyor ama hücre reseptörleri insülinin bağlanıp kapıların açılmasına ve hücre içine şeker girmesine izin vermiyor. Bu tablo insülin direnci olarak tanımlanır.
İNSÜLİN DİRENCİ NEDEN OLUR ?
- Ailevi yatkınlık (Genetik)
- Obezite yani fazla kilolu olmak insülin direncini tetikler.
- Kortizonlu ilaçlar
- Yaşlılıkla beraber ortaya çıkan insülin direnci
- Hareketsiz yaşam ve egzersiz yapmadan yaşama
- Beslenme şekli (Fast Food, hazır gıdalar ve aşırı şeker tüketimi)
İNSÜLİN DİRENCİNİN BELİRTİLERİ
- Tatlı krizleri
- Sık Acıkma
- Kilo verememe
- Bel çevresinde giderek artan genişleme (Kadında 90 cm yi, erkekte 100 cm yi geçen bel çevresi)
- Sık ve çabuk acıkma
- Koltuk altı, boyun ve kasıklarda esmerleşme, kararma
- Gece yemeleri
- Yemeklerden sonra terleme, titreme
- Yemekten sonra uyuklama
- Halsizlik (Şeker içeri girmiyor)
- Sabah yorgunluğu, halsizlik
- Baş ağrıları
- Ödem ve şişme
- Karaciğerde yağlanma
- Kadınlarda adet düzensizlikleri
- Kafa karışıklığı, konsantrasyon bozukluğu
- Yemeklerden 1-2 saat sonra sinirli olma halleri
- Gece uyku sorunları
NASIL TEŞHİS EDİLİR ?
Aç karnına yapılan testlerle insülin direnci hemen ortaya çıkarılabilir. Tektikte insülin hormonu seviyesine bakılır:
1. Açlık insülininin 5 ten büyük olması (Kritik durum başlangıcı)
2. Eğer 10 dan yüksekse çok daha riskli ve alarm durumu
3. Tokluk insülininin 40’tan büyük olması çok riskli ve alarm durumu
4. Tokluk şekerinin 150’den fazla olması insülin direnci için alarm verici bir durumdur.
5. Açlık kan şekerinin 100 ün üzerinde olması insülin direnci için alarm verici bir durumdur.
İDEAL İNSÜLİN SEVİYESİ 2-5 ARASIDIR. SİZDE BU ARALIKTA TUTMAYA ÇALIŞINIZ
PEKİ HEKİMİNİZ TESPİT ETTİ. TEDAVİSİ VAR MI ?
EVET. Erken yakalandığın da ilaç, egzersiz ve diyet ile insülin direnci kontrol altına alınabilmektedir. İlaçlar şeker ilaçlarıdır. Bunlar 2-3 ay kullanıdığın da hastada insülin direnci gerilemektedir. Ama egzersiz ve diyet ilaca yardımcı çok önemli iki tedavi şeklidir. Tedaviniz devam ederken hem ünsülin direnciniz azalır hemde kilo vermeye başlarsınız.
PEKİ İNSÜLİN DİRENCİ TEDAVİ EDİLMEZ İSE NE OLUR ?
İnsülin direnci tedavi edilmez ise şeker hastalığı, inme (felç), kalp damar hastalıkları, damar sertliği, hipertansiyon, karaciğer yağlanması, lipid yükseklikleri, polikistik over hastalığı ve kısırlık gibi birçok hastalığına sebep olur yada zemin hazırlar. Alzheimer (bunama) hastalığının da insülin direnci arasında bağlantı olduğu da bilimsel olara gösterilmiştir.
