Son araştırmalar, içme sularında, musluk sularında, gıda ambalajlarında ve şampuanlarda bulunan “ebedi kimyasallar” olarak adlandırılan maddelerin, gençlerdeki hastalık sayısındaki artışı açıklayabileceğini ortaya koymaya başladığını gösteriyor. Per- ve polifluoroalkil maddeler (PFAS) olarak bilinen bu toksik maddeler, bağırsaklardaki hassas bakteriyel dengeyi bozarak inflamasyonu önleyen bakterilerin seviyesini düşürüyor. Bu da örneğin kolon kanseri gibi kanserlere yol açabiliyor.
Araştırmacılar, yüksek PFAS seviyelerine sahip olan kişilerin, böbrek fonksiyonlarında önemli düşüşler yaşadığını tespit etti. PFAS’lerin vücutta ve çevrede çözünmeden kalması, bu kimyasalların sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini artırıyor. PFAS’lerle temas, bağışıklık sistemi sorunları, gebelik komplikasyonları ve böbrek ile testis kanseri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Ayrıca, böbrek fonksiyonlarının yıllar içinde %50’ye kadar azaldığı gözlemlendi.
PFAS’lerin çevresel ve sağlık üzerindeki olumsuz etkileri göz önüne alındığında, halk sağlığı uzmanları, bu maddelerin kullanımı ve maruz kalımının sınırlanması gerektiğini vurguluyor. EPA, 2025 yılına kadar halkın içme suyu sistemlerinde PFAS testleri yapılmasını ve sınırlandırılmasını zorunlu kılan bir yasa çıkardı. Bağırsak sağlığının korunması ve böbrek fonksiyonlarının izlenmesi, genç nesillerdeki hastalıkların önlenmesi açısından büyük önem taşıyor.
PFAS Nedir ?
4.700’den fazla kimyasal içeren, perflorlu ve poliflorlu alkil maddeler (PFAS)lar yaygın olarak kullanılanır. PFAS lar insan vücudunda ve çevrede zamanla biriken, insan yapımı kimyasallardan oluşan bir grup maddedir. Bunlar, çevremizde ve vücudumuzda son derece kalıcı oldukları için “sonsuz kimyasallar” olarak adlandırılır. Bu maddeler karaciğer hasarı, böbrek hasarı, kanserleri tiroid hastalığı, obezite, doğurganlık sorunları ve kanser gibi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.
PFAS Musluk Suyuna Nasıl Karışıyor ?
PFAS (Per- ve Polifloroalkil Suyunun Kimyasal Bileşikleri) genellikle su kaynaklarına çevre kirlenmesi ile bulaşır. PFAS’ler, yangın sönücüleri, yapıştırıcılar, gıda ambalajları ve tekstil ürünleri gibi birçok tüketici ürününde kullanılır. Bu kimyasallar, su kaynaklarına atık su, fabrikasyon atıkları ve doğrudan çevre kirliliği gibi yollarla karışabilir.
Bu kimyasallar, su sistemlerinde uzun süre kalabilirler ve temizleme işlemlerinden geçemeyen yapısına sahip oldukları için içme suyunda kalıcı bir etki yaratabilir. Bu yüzden, bazı ülkeler ve bölgeler, PFAS sınırlarını belirlemeye ve temizleme teknolojilerini geliştirmeye çalışıyorlar.
PFAS kimyasalları Amazon Ormanlarına Kadar Sıçradı Doğru mu ?
Bilim insanları, “sonsuz kimyasallar” olarak bilinen PFAS’ın Amazon yağmur ormanlarında, ağaçların etrafında havada bulunduğunu ve bu kimyasalların bitki ve hayvanlar üzerinde ölümcül etkiler yaratabileceğini bildirdi. Bilim adamları bu durumun, Amazon’un ekosistemine ciddi zararlar verebileceğini söylüyorlar.
