İngilizce’de 5F denilen bir modelleme var. 5F olanlarda safra kesesi taşı olma riski diğer insanlara göre çok daha yüksek.
SAFRA KESESİ İÇİN RİSKİ GRUBU OLAN 5F LER
1- Kilolu olmak (FAT)
2- Kadın olmak (FEMALE)
3- Çok doğum yapmış olmak (FERTILE)
4- Açık tenli olmak (FAIR)
5- Kırk yaş ve üzeri olmak (FORTY)
SAFRA KESESİ TAŞ BELİRTİLERİ
- Karnınızın sağ üst kısmında ani ve hızla yoğunlaşan ağrı. Sağ kaburganın hemen altından başlayıp, karına yayılan bir ağrı şeklindedir.
- Karın merkezinde ani ve hızlı yoğunlaşan ağrı (göğüs kemiğinizin hemen altında)
- Kürek kemikleri arasındaki sırt ağrısı
- Sağ omuz ağrısı
- Mide bulantısı veya kusma
SAFRA KESESİ TAŞINDA ACİL DURUMLAR NEDİR ? NE ZAMAN DOKTORA GİTMELİ ?
- Yoğun bir karın ağrısı ile oturmada güçlük. Karın tahta gibi sertleşir. Hasta ağrıya dayanamaz.
- Cildinizin ve gözlerinizin beyazlarının sararması. Buda ağır enfeksiyon belirtisidir.
- Titreme ile ateş. Safra kesesi taşları enfeksiyonla beraber olduğu için hastalarda titreme ve ateş safra kesesi taşlarına eşlik eden bir durumdur. Ve acil tedavi gerektirir.
AİLEVİ GEÇİŞ VAR MI ? ERKEKLER DE Mİ KADINLARDA MI DAHA ÇOK GÖRÜLÜR ?
Safra kesesi taşları kadınlarda ve 40 yaş üstü insanlarda daha sık görülür. Birçok hastalıkta olduğu gibi safra kesesi taşlarında da ailesel geçiş ve ailesel yatkınlık vardır. Sarışın veya kumral tenli, çok doğum yapmış, kilolu kadınlarda görülmesinin yanında aynı zamanda hızlı kilo kaybı nedeniyle de oluşabiliyor. Hızlı kilo verirken dikkat. Birden safra kesesi taşı ortaya çıkabilir.
SAFRA KESESİ TAŞINDA İLAVE RİSK GRUBUNDA OLAN KİŞİLER
Gebelik, yağlı diyet, kolesterol yüksekliği, diyabet, aile öyküsü, doğum kontrol hapı kullananları, hızlı kilo kaybedenler, organ nakli olanlar, bağırsak iltihabı olanlar, hemolitik anemisi olanlar, karaciğer sirozu olanlar ve bazı kolesterol düşürücü ilaç kullanan kişilerde diğer insanlara göre safra kesesi taşı oluşumu açısından daha fazla risk altındadır.
KAÇ ÇEŞİT SAFRA KESESİ TAŞI VAR ?
- Kolesterol Taşları
- Pigment Taşları
TEŞHİS NASIL KONULUR ?
Safra kesesi taşı teşhisi genellikle ultrasonografi ve bilgisayarlı tomografi ile teşhis konulabilir. Ayrıca ERCP denilen endoskopik yöntemle hem teşhis konulabilir, hatta ERCP sırasında bazen safra taşları laınabilmekte.
SAFRA KESESİ TAŞI TEDAVİ
Kolesistektomi: Safra kesesi taşı olanlarda kese alınır. Ameliyattan sonra kese olmadan yaşamak mümkündür. Safra kesesi ameliyatları açık ve kapalı olarak yapılabilir. Açık ameliyatta bildiğiniz açık ameliyat prosedürleri uygulanır. Kapalı ameliyatta ise karın açılmaz. Karın üzerine delikler açılır. Robot kollarla kese alınır. Bunun kararını doktorunuz verecektir.
İlaç Tedavisi: Bu çok etkili bir yöntem değildir. Genellikle az kullanılan bir tedavi yöntemidir. Çünkü uzun süre ilaç almak gerekir. Ve ilaçlar kesilince taş nüksü olur.
